Co stanowi o magii funku

Trzy wyróżniające się cechy muzyki funky to synkopa, mocna linia basu i mocny rytm. Elementy te pięknie łączą się ze sobą, tworząc charakterystyczny groove popularnego od ponad 60 lat gatunku funk.

W poniższym artykule poznasz jego historię, główne cechy muzyczne stojące za funkowym brzmieniem i dowiesz się, jak dodać muzykę funky do swoich produkcji.

 

Krótka historia funku

Muzyka funk powstała w Stanach Zjednoczonych w latach sześćdziesiątych, z połączenia R&B, soulu i jazzu. Chociaż melodia nadal odgrywa dużą rolę, rytm jest najważniejszym elementem brzmienia tego gatunku.

Wcześni artyści funky, jak np. James Brown czy Sly & The Family Stone, początkowo czerpali wiele z soulu, bluesa i jazzu w swojej muzyce. Przełomem, który przekształcił tę muzykę w funk, było sprowadzenie jej do dwóch rdzeni: rytmu i basu. 

Pod koniec lat 60-tych, The Meters zdefiniowali formułę funky (na pierwszej płycie tylko instrumentalnie) i odnieśli sukces komercyjny. Wydany w 1969 roku album The Meters jest obecnie uznawany za kamień węgielny klasycznego funku.

Eksplozja funkowego brzmienia nastąpiła w latach 70-tych, za sprawą takich zespołów, jak np. Parliament-Funkadelic, kierowany przez legendarnego George'a Clintona. Innymi artystami, którzy odegrali kluczową rolę we wprowadzeniu gatunku do mainstreamu byli m.in. Stevie Wonder i Isaac Hayes.

Od tego czasu muzycy wielokrotnie wymyślali ten gatunek na nowo, przekształcając go w takie poboczne style, jak funk metal i G-funk. Oparte na funkowym groovie Minneapolis Sound Prince'a zyskało wielką popularność, a hip-hop przejął wiele klasycznych utworów funkowych w latach 80-tych.

Artyści tak różnorodni, jak Michael Jackson i Jamiroquai również mocno opierali się na funku. Co istotne, ten wspaniały gatunek muzyczny jest wciąż żywy, a nowi artyści nadają mu swój własny, autorski rys.

 

Synkopa, rytm i granie „w tajmie” (being in-the-pocket)

W muzyce funk kluczowa jest synkopa. To ona sprawia, że uderzenia, które normalnie są słabe, zaczynają dominować w utworze.  Oznacza to, że nie uderzasz w mocne części taktu (na 1 i na 3 w metrum 4/4). To właśnie tworzy zabawny i zaraźliwy funkowy rytm. Dodaje mu to też sprężystości i nieprzewidywalności.

Równie ważnym elementem jest bycie całego zespołu „w tajmie”. To wtedy każdy wykonawca ściśle łączy się z grą pozostałych muzyków, dzięki czemu timing i groove są precyzyjne. Perkusja i bas stanowią zaś podstawę melodii, na którą nakładane są kolejne instrumenty.

W muzyce funk, sekcja rytmiczna zawsze jest lekko za lub przed rytmem - ale to zamierzony efekt. Dobrym przykładem jest Ringo Starr, perkusista Beatlesów, i sposób w jaki zagrał w piosence Ticket to Ride. Takie opóźnienie tworzy u słuchacza poczucie oczekiwania i sprawia, że groove wydaje się głębszy.

Downbeat (pierwszy miara w metrum dwudzielnym) zakotwicza rytm, zapewniając stabilność pozostałym wykonawcom. Oplatają oni wokół niej swoje partie, dając kompozycji równy i miarowy fundament. Zabawna synkopa dodana do tej struktury nadaje funkowi uzależniającą rytmiczną jakość.

Piosenka Jamesa Browna Funky Drummer zawiera prawdopodobnie najczęściej samplowany perkusyjny motyw rytmiczny w historii muzyki funk. Jego autorem jest Clyde Stubblefield. Ta słynna ośmiotaktowa solowa sekwencja perkusyjna, będąca obecnie podstawą hip hopu, pojawiła się w utworach m.in. Beastie Boys, Run DMC i Public Enemy.

 

Wzorce basowych riffów

Kolejnym elementem jest mocna, powtarzająca się linia basu, która dominuje w niskich partiach miksu.
W większości utworów funkowych bas nigdy nie konkuruje z melodią. Riffy basowe są celowo melodyjne i często przejmują wokal i inne instrumenty zespołu już od pierwszego taktu.

Podobnie jak w przypadku perkusji, tu też kluczowa jest synkopa. Aby dźwięki basu były popowe, wielu basistów używa techniki slap bass (klang), w której kciuk uderza w niskie struny, a palce w wyższe struny.

Slapping pojawił się w utworze Thank You (Falettinme Be Mice Elf Agin) zespołu Sly and The Family Stone. Ten sam styl gry można usłyszeć w muzyce brytyjskich zespołów mainstreamowych, takich jak Level 42 i Spandau Ballet.

 

Nacisk na rytm i akcenty rytmiczne w funku

Kolejną ważną częścią muzyki funkowej i jej rytmicznego charakteru jest akcent na ‘upbeat’. Jeśli policzysz „1 i 2 i 3 i 4 i”, „i” reprezentują ‘upbeat’. w funku gitara, instrumenty blaszane, a nawet perkusja często uderzają w „i”. Daje to muzyce dodatkową energię i sprawia, że ludzie chcą do niej tańczyć.

Częścią dźwiękowego krajobrazu w muzyce funk jest gitara rytmiczna. Brzmi ona jak krótkie i ostre lub szybkie i wyciszone uderzenia akordów. w ‘offbeatach’ nabierają dodatkowego znaczenia, ponieważ dodają uderzenie tam, gdzie się ich nie spodziewasz.

Połączenie pierwszego taktu z dźwiękami ‘offbeat’ nadaje funkowi energii i dynamiki. Aby usłyszeć to na własne uszy, posłuchaj Cissy Strut zespołu The Meters. Quentin Tarantino wykorzystał ten kultowy zestaw instrumentalny w swoim filmie Jackie Brown.

 

Współgranie instrumentów

Funk rozwija się dzięki interakcji pomiędzy instrumentami. Każdy instrument wydaje się mieć swoją kolej i czas. Wygląda to bardziej tak, jakby ze sobą rozmawiały niż grały razem.

Ta struktura dała początek technice „call and response”. Freddie Mercury zastosował ją z publicznością podczas koncertu Live Aid w 1985 roku wraz ze swoim „ey ohs!”. w funku wezwanie i odpowiedź pochodzą od wokalistów i instrumentów - nie od tłumu. Wczesne przykłady tego istnieją w muzyce klasycznej, ale naprawdę skutecznie stosowane jest to w jazzie. Często jest to interakcja między trąbką a saksofonem.

W muzyce funk jest mnóstwo improwizacji. Wokalista i instrumenty rozmawiają ze sobą przez cały czas, używając muzyki jako języka. Ze względu na skupienie się na utrzymaniu solidnego, równego groove'u, wiele utworów ma zaskakująco proste aranżacje, pozwalające na łatwą improwizację i solówki. Świetnym przykładem tej interakcji jest Superstition Steviego Wondera. Zasadniczo piosenka składa się tylko z dwóch części (zwrotki i refrenu) - ale ta przestrzeń pozwala na liczne solówki i wariacje na temat głównej melodii.

Muzyka funk jest jednym z najbardziej przyjemnych i zabawnych gatunków do wykonywania i tworzenia, i można ją znaleźć w szerokiej gamie reklam i przeróbek filmowych - ze względu na jej zaraźliwy rytm oraz natychmiastową zdolność do wywołania uśmiechu na twarzy. Wsłuchaj się uważnie w ten synkopowany rytm, a znajdziesz jego wpływ w wielu różnych podobnych gatunkach.  

Pytając słowami zespołu Funkadelic - czy You got the funk? Jest tylko jeden sposób, aby się przekonać!

 

Znajdź muzykę funk do swoich produkcji

Odkryj nasze albumy z dobrym funkowym groove'm i epickimi liniami basowymi - i przekonaj się, że funk z repertuaru Universal Production Music nada się idealnie do Twojego następnego projektu.